Quan tâm tạo “hai đúng” trong kết nối hàng hóa

Báo cáo tại cuộc họp, ông Trần Duy Đông – Vụ trưởng Vụ Thị trường trong nước (Bộ Công Thương) cho biết, nhìn chung, thời gian qua, giá hàng hóa tại hệ thống siêu thị, trung tâm thương mại tại các địa phương được niêm yết công khai, thống nhất trên toàn hệ thống. Nhiều siêu thị cam kết giữ giá bình ổn như Central Group, Saigon Coop... Tại hệ thống chợ, giá hàng hóa thiết yếu thường cao hơn giá tại hệ thống siêu thị từ 5% trở lên, tùy mặt hàng và tùy từng địa phương.

Cuộc họp trực tuyến liên Bộ: Công Thương- Nông nghiệp và phát triển nông thôn về đảm bảo cung ứng hàng hoá cho 19 tỉnh- thành phía Nam trong bối cảnh giãn cách xã hội

Theo phản ánh của một số doanh nghiệp phân phối, việc tăng giá hàng hóa là không mong muốn nhưng vẫn phải điều chỉnh tăng giá cả một số mặt hàng do một số nguyên nhân như thời gian vận chuyển từ vùng trồng về các cửa hàng/điểm bán tăng đáng kể khi qua các chốt kiểm soát liên tỉnh và tình trạng ùn ứ kéo dài trên các quốc lộ dẫn đến chi phí vận chuyển tăng (cộng thêm giá xăng tăng) và tỷ lệ hư hao hàng tươi sống tăng cao; chi phí nhân công tăng do nhân viên phải tăng ca liên tục từ kho đến cửa hàng khi nhu cầu tiêu dùng tăng đột biến; nhiều nhân viên phải đi cách ly, hoặc trong vùng phong tỏa không thể tiếp tục công việc.

Vụ trưởng Vụ Thị trường trong nước Bộ Công Thương báo cáo tại cuộc họp

Cùng đó chi phí để lấy giấy xét nghiệm chỉ có giá trị 3 ngày cho nhân viên (tài xế giao hàng, nhân viên kho, nhân viên đi làm ở từ 2 tỉnh lân cận nhau trở lên...); chi phí thuê chỗ ở cho nhân viên ở gần kho và cửa hàng để hạn chế di chuyển giữa 2 tỉnh lân cận hoặc giảm thiểu nguy cơ nhân viên bị cấm di chuyển do sinh sống ở vùng phong tỏa; hàng hóa tăng giá từ phía nhà cung cấp do tăng chi phí vận chuyển, phí nhân công, tài xế, hư hỏng do kéo dài thời gian lưu thông...

Thực hiện chỉ đạo của Tổng cục Quản lý thị trường (QLTT), Cục QLTT các tỉnh, thành phố căn cứ đặc điểm, tình hình đã kịp thời ban hành Kế hoạch thực hiện, với các nhiệm vụ cụ thể giao cho các Phòng, Đội QLTT chủ trì thực hiện. Mặc dù bị ảnh hưởng lớn của dịch bệnh Covid-19 nhưng theo báo cáo nhanh của Cục QLTT các tỉnh, thành phố, tình hình thị trường vẫn diễn ra bình thường. Cục Quản lý thị trường các tỉnh thành phố phía Nam tiếp tục nghiêm túc thực hiện công tác quản lý thị trường, phát hiện và xử lý vi phạm.

Lực lượng quản lý thị trường cũng lập đường dây nóng 24/24 của quản lý thị trường và cơ quan thường trực Ban chỉ đạo chống buôn lậu, gian lận thương mại và hàng giả tại nhiều tỉnh, thành phố (như TP. Hồ Chí Minh) để tiếp nhận phản ánh của người dân về hành vi thu lời bất chính, phản ánh tình trạng gom hàng siêu thị đem ra ngoài bán thu lời trong dịch bệnh. Lũy kế từ ngày 31/1/2020 đến nay số vụ kiểm tra, giám sát của lực lượng Quản lý thị trường là 9.776 vụ. Số tiền xử phạt vi phạm hành chính là 6,81 tỷ đồng.

Tại cuộc họp, từ các điểm cầu địa phương, đại diện lãnh đạo Sở Công Thương, Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn, Cục Quản lý thị trường tại một số địa phương như TP. HCM, Bà Rịa – Vũng Tàu, Vĩnh Long, Bến Tre, Đồng Tháp, Hậu Giang, Bình Dương, An Giang, Tiền Giang… đã báo cáo cụ thể tình hình thị trường của địa phương.

Nhiều địa phương đề xuất mở lại chợ truyền thống, cần chú ý điều kiện phòng dịch để mở lại các chợ truyền thống, Các tỉnh sẵn sàng phối hợp với TP. Hồ Chí Minh để cung ứng, vận chuyển hàng hóa. Đặc biệt, các địa phương đều cam kết làm hết sức để bảo đảm cung ứng hàng hóa cho TP. Hồ Chí Minh. Ở đây Nhà nước nên đóng vai trò kết nối doanh nghiệp

Các vướng mắc cụ thể liên quan đến thu hoạch nông sản, lưu thông, vận chuyển và phân phối hàng hoá đã được Bộ trưởng hai Bộ trao đổi, phản hồi ngay tại buổi làm việc.

Bộ trưởng Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn Lê Minh Hoan đề nghị làm rõ các vướng mắc liên quan đến các khâu thu hoạch, phân phối và vận chuyển

Bộ trưởng Bộ NN&PTNT Lê Minh Hoan đề nghị các địa phương làm rõ đang vướng ở khâu thu hoạch, vận chuyển hay phân phối. “Khâu thu hoạch khó ở đâu có thể đề nghị Bộ Quốc phòng tham gia hoặc các địa phương hỗ trợ lẫn nhau. Ở khâu vận chuyển có khó khăn gì, phân phối có khó khăn gì, chúng ta cần làm rõ để tháo gỡ vướng mắc một cách khoa học, cụ thể” – Bộ trưởng Bộ Nông nghiệp và Phát triển nói.

Bộ trưởng Bộ Công Thương Nguyễn Hồng Diên cho biết, sau 7 ngày thực hiện áp dụng biện pháp giãn cách xã hội theo Chỉ thị 16 tại TP. Hồ Chí Minh, Bình Dương, Đồng Nai, việc cung ứng hàng hóa bị ảnh hưởng nghiêm trọng. Bên cạnh đó, việc lưu chuyển hàng hóa giữa các tỉnh, các vùng và ba miền gặp nhiều khó khăn. “Trong bối cảnh đó, việc áp dụng Chỉ thị 16 tại 19 tỉnh, thành phố từ 0h ngày 19/7/2021, nếu không có biện pháp quyết liệt thì rất gay go” – Bộ trưởng Nguyễn Hồng Diên nói.

Bộ trưởng Nguyễn Hồng Diên đặt vấn đề trong khâu kết nối, vận chuyển hàng hóa cần chú ý hai đúng: đúng địa chỉ - đúng nhu cầu.

Phát biểu tại cuộc họp, Thứ trưởng Bộ Công Thương Đỗ Thắng Hải chia sẻ, dịch bệnh đã và đang làm đứt gãy chuỗi cung ứng hàng hóa của TP. Hồ Chí Minh và các tỉnh thành phố phía Nam, làm ảnh hưởng đến hàng trăm ngàn người lao động, do vậy, chúng ta cần nêu cao tinh thần phòng, chống dịch trong bối cảnh đặc biệt hiện nay.

Với tư cách là Trưởng Ban chỉ đạo cung ứng hàng hóa cho các tỉnh phía Nam của Bộ Công Thương, Thứ trưởng Đỗ Thắng Hải đề nghị các cơ quan báo chí xác định đây là tình huống “không bình thường” nên việc một vài nơi thiếu hàng, giá có thể tăng là điều khó tránh khỏi. Vì vậy, “các cơ quan báo chí, truyền thông nên chia sẻ với Chính phủ, Bộ, ngành, trong đó có Bộ Công Thương, Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn để phản ánh tình hình khách quan thay vì chỉ nêu ra những điểm cục bộ, gây ảnh hưởng đến tâm lý của người dân”- Thứ trưởng Đỗ Thắng Hải nhấn mạnh.

Từ góc độ tư lệnh ngành Nông nghiệp và Phát triển nông thôn, Bộ trưởng Lê Minh Hoan đề nghị TP. Hồ Chí Minh cần nắm bắt rõ nhu cầu tiêu thụ của địa phương, nghiên cứu mở lại một phần hệ thống phân phối các mặt hàng thiết yếu; có thể thành lập các bộ phận thống kê, hàng ngày gửi thông tin về Bộ Công Thương và Nông nghiệp và Phát triển nông thôn để cùng tháo gỡ.

Ngoài ra, Bộ trưởng Lê Minh Hoan đề nghị các địa phương cập nhật thông tin nhanh nhất có thể, Sở Công Thương phối hợp với Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn khảo sát trực tiếp các vùng nguyên liệu để nắm thông tin.

Không để đứt gãy chuỗi cung ứng hàng hóa trong mọi tình huống

Phát biểu kết luận cuộc họp, Bộ trưởng Nguyễn Hồng Diên nêu rõ, nhìn chung các ý kiến phát biểu đều thống nhất đánh giá tình hình cũng như dự báo tình hình biến chuyển rất nhanh, đồng thời đề xuất nhiệm vụ giải pháp cần tập trung thực hiện trong thời gian tới.

Theo Bộ trưởng, cùng với việc truy vết, khoanh vùng và dập dịch thì việc cung ứng bảo đảm đời sống cho nhân dân TP. Hồ Chí Minh và 19 tỉnh phía Nam là nhiệm vụ hết sức khó khăn, bởi lẽ, nếu thiếu hàng hóa thiết yếu thì người dân có thể không đủ sức chống dịch; nhất là lương thực, thực phẩm, hàng tươi sống.

Bộ trưởng Nguyễn Hồng Diên khẳng định, không để đứt gãy chuỗi cung ứng hàng hóa trong mọi tình huống

Từ những nhận định trên, Bộ trưởng Nguyễn Hồng Diên nhấn mạnh, tại cuộc họp hai ngành Công Thương – Nông nghiệp và Phát triển nông thôn thống nhất 3 quan điểm chỉ đạo. Thứ nhất, trong mọi tình huống, hai ngành chịu trách nhiệm trước Đảng, nhà nước, nhân dân các địa phương không được để đứt gãy chuỗi cung ứng hàng hóa thiết yếu cho người dân, nhất là lương thực thực phẩm, rau củ quả, hàng tươi sống và thuốc men.

Thứ hai, bám sát sự lãnh đạo chỉ đạo của cấp ủy chính quyền các địa phương 19 tỉnh, thành phố. Tổ công tác tiền phương của hai Bộ cùng Ban chỉ đạo cung ứng hàng hóa cho TP. Hồ Chí Minh và các tỉnh phía Nam phải phối hợp với nhau để các lực lượng trên địa bàn phải tuân thủ sự lãnh đạo của cấp ủy, chính quyền địa phương, đồng thời tuân thủ sự chỉ đạo, khuyến cáo của hai Bộ.

Thứ ba, hai ngành, ba lực lượng ở địa phương cần đoàn kết thực hiện nhiệm vụ chung đặt dưới sự lãnh đạo của cấp ủy, chính quyền địa phương và sự điều phối của Tổ công tác tiền phương hai Bộ.

Từ những quan điểm trên lãnh đạo hai Bộ, Công Thương, Nông nghiệp thống nhất 6 nhiệm vụ thực hiện trong thời gian tới.

Một là, các địa phương cần khẩn trương đánh giá tình hình thực tế của địa phương; khảo sát, nắm bắt, dự báo thật sát về nhu cầu hàng hóa thiết yếu của các tỉnh, thành phố, trên cơ sở đó đưa ra các kịch bản cân đối cung cầu tại chỗ, kịp thời thông báo cho các Tổ công tác tiền phương thuộc hai Bộ, kịp thời đưa ra những giải pháp giải quyết.

Ngoài ra, các địa phương phải kê ra được cái gì mình thiếu, cái gì mình có, cái gì cần mua bán. Xây dựng kịch bản cho những tình huống phức tạp hơn, ở mức độ cao nhất, vai trò nhà nước cung ứng vô điều kiện hàng hóa thiết yếu cho các địa phương.

Hai là, chủ động kết nối cung cầu với các cơ sở sản xuất chế biến, các doanh nghiệp sản xuất, doanh nghiệp cung ứng trên địa bàn tỉnh, giữa các tỉnh trong vùng và với cả nước kịp thời cung cấp hàng hóa thiết yếu cho người dân.

“Bằng mọi giải pháp, hai Bộ Công Thương - Nông nghiệp và Phát triển nông thôn cam kết, kiên quyết không để thiếu hàng hóa, lương thực, thực phẩm, thuốc chữa bệnh cho người dân trên địa bàn 19 tỉnh, thành phố phía Nam” - Bộ trưởng Nguyễn Hồng Diên nhấn mạnh và cho rằng, muốn kết nối được phải nắm rõ đầu mối giao nhận, nhu cầu của địa phương từ khâu thu hoạch, vận chuyển, phân phối. Đồng thời, khuyến cáo địa phương kiện toàn hệ thống phân phối; duy trì các chợ truyền thống, chợ đầu mối kèm trong điều kiện đảm bảo các quy tắc phòng, chống dịch Covid-19.

Ba là, phối hợp chặt chẽ với các ngành Giao thông, Y tế, Công an, Quân đội trên địa bàn các tỉnh phía Nam làm tốt công tác lưu thông, phân phối hàng hóa giữa các tỉnh, thành phố trong vùng, các giữa vùng với cả nước. Đồng thời, điều tiết hàng hóa hợp lý từ những nơi dồi dào đến những nơi thiếu hụt một cách kịp thời. Cái gì cần bán cần kết nối với nơi cần mua và ngược lại. Có như vậy mới giải quyết được bài toán thừa, thiếu cục bộ.

Bốn là, đối với những vùng trồng rau củ quả, nuôi gia súc, gia cầm, thủy sản… đang bị đứt gãy chuỗi cung ứng lao động do bị cách ly, phong tỏa, cần báo cáo ngay về Tổ công tác tiền phương để có những phương án giải quyết kịp thời.

Năm là, lực lượng Quản lý thị trường. các tỉnh, thành phố khu vực phía Nam phải đóng vai trò chủ công, chủ động phối hợp với các lực lượng chức năng tại địa phương kịp thời, thường xuyên xử lý nghiêm các hành vi găm hàng, nâng giá, dứt khoát không để xảy ra hiện tượng, hành vi trục lợi từ đại dịch Covid-19.

Bộ trưởng Nguyễn Hồng Diên yêu cầu thêm, trong ngày 18/7/2021, Tổng cục Quản lý thị trường phải tăng cường lực lượng cho miền Nam, kiểm tra, xử lý nghiêm, kịp thời các hành vi vi phạm trong đại dịch; ccam kết với người dân, với địa phương không để xảy ra hành vi nâng giá, găm hàng, trục lợi, hàng giả, hàng gian, hàng kém chất lượng…

Sáu là các địa phương và Tổ công tác tiền phương thuộc hai Bộ cần phối hợp truyền thông, thông tin kịp thời, chính xác về tình hình cung ứng hàng thiết yếu cho người dân. Đồng thời, thời xuyên, trao đổi, phản ánh để nắm được những chỉ đạo từ hai Bộ.

(Bài tuyên truyền thực hiện Nghị quyết số 84/NQ-CP ngày 29/5/2020 của Chính phủ).