Đây là ý kiến của nhiều chuyên gia, doanh nghiệp phát biểu tại Tọa đàm lấy ý kiến về mô hình sàn giao dịch heo của TP. Hồ Chí Minh, do Sở Công Thương thành phố tổ chức sáng 14/11.

Ông Nguyễn Ngọc Hòa - Chủ tịch Hội đồng thành viên Công ty Đầu tư tài chính nhà nước TP. Hồ Chí Minh, nguyên Phó Giám đốc Sở Công Thương TP. Hồ Chí Minh - cho biết, hiện nay trung bình một gia đình thành thị tại Việt Nam chi tiêu 1,1 triệu đồng/tuần cho thực phẩm tươi sống, gấp 3 lần chi tiêu hàng tiêu dùng nhanh. Trong giỏ hàng thực phẩm tươi sống của người tiêu dùng, thịt heo đứng vị trí thứ 2 và chiếm 14%. Tại TP. Hồ Chí Minh, quy mô thị trường thịt heo đạt 17.000 tỷ đồng/năm (750 triệu USD/năm), sức tiêu thụ đạt bình quân 10.000 con heo/ngày. Nguồn cung thịt heo cho thị trường TP. Hồ Chí Minh tập trung từ 10 tỉnh thành lân cận. Chuỗi cung ứng thịt heo cho thị trường thành phố có 1.500 cơ sở chăn nuôi, 24 cơ sở giết mổ, 70 thương lái, 100 thương nhân kinh doanh heo mảnh tại chợ đầu mối Bình Điền và Hóc Môn, 12 nhà bán lẻ hiện đại tham gia.

Theo ông Hòa, thực trạng về thị trường thịt heo ở TP. Hồ Chí Minh đang tồn tại nhiều điều bất cập, làm ảnh hưởng đến sản xuất và tiêu dùng. Cụ thể, hiện tại tập quán tiêu dùng thịt nóng còn phổ biến; thịt heo kinh doanh trên thị trường không đồng bộ về phẩm chất, qui cách, tiêu chuẩn; khâu giết mổ thủ công không đảm bảo vệ sinh dịch tễ; phương thức kinh doanh đơn giản, hoạt động logistics yếu kém, thương lái trung gian chi phối thị trường, chất lượng và giá cả; người chăn nuôi và người tiêu dùng luôn bị yếu thế trong chuỗi giá trị của thịt heo.

Chưa hết, thông tin thị trường thiếu, không minh bạch; công tác định hướng chăn nuôi, kiểm soát vệ sinh an toàn thực phẩm, quản lý, điều tiết thị trường bị động và gặp nhiều khó khăn; khó quản lý các đối tượng tham gia vào quá trình chăn nuôi, giết mổ và kinh doanh heo; các cơ quan quản lý thường chạy theo xử lý tình huống thị trường như biến động giá, hành vi gian lận, giải cứu… rất vất vả.

“Trước thực trạng này, cần thiết hình thành sàn giao dịch heo. Đây là mô hình giao dịch hiện đại, văn minh rất phổ biến ở nhiều nước trên thế giới. Sàn giao dịch giúp kết nối trực tiếp nhà sản xuất với thị trường, cung cấp đầy đủ, công khai, minh bạch các thông tin về hàng hóa giao dịch cho tất cả chủ thể liên quan. Sàn giao dịch heo đáp ứng được yêu cầu hiện đại hóa ngành chăn nuôi, tiêu thụ heo theo hướng bảo đảm vệ sinh an toàn thực phẩm, bình ổn thị trường, giá thành và hướng tới xuất khẩu chính ngạch”, ông Hòa đánh giá.

Từ đầu năm 2019, một số tổ chức của Anh quốc đã ký kết biên bản ghi nhớ hỗ trợ TP. Hồ Chí Minh để phát triển sàn giao dịch heo. Ông Neill James - Phó Tổng lãnh sự Anh tại TP. Hồ Chí Minh - đánh giá, sàn giao dịch heo là mô hình có tiềm năng, sẽ tạo ra bước đột phá cho thị trường và hình thành chuỗi liên kết cung ứng mặt hàng này. Tại Việt Nam, ngành sản xuất thịt heo có vai trò quan trọng đối với nền kinh tế và đời sống người dân. Việc hình thành sàn giao dịch heo sẽ hỗ trợ xây dựng thương hiệu cho ngành sản xuất thịt heo và mang lại lợi ích thiết thực cho người sản xuất lẫn người tiêu dùng.

Các doanh nghiệp chăn nuôi, giết mổ, phân phối lớn thịt heo tham gia tọa đàm đều nhất trí và ủng hộ việc hình thành sàn giao dịch heo. Ông Nguyễn Trọng Trí - đại diện Công ty Cổ phần Chăn nuôi C.P Việt Nam - cho hay, đối với đề án thành lập sàn giao dịch heo, C.P Việt Nam nhất trí cao và luôn ủng hộ để sàn giao dịch sớm được vận hành.

Ông Nguyễn Đăng Phú - Phó Tổng giám đốc Công ty Vissan - cho rằng, mô hình sàn giao dịch heo là một giải pháp cần thiết và nó đáp ứng xu hướng của thị trường. Theo ông Phú, sàn giao dịch heo cần xây dựng trên phương thức cơ quan quản lý nhà nước có thể giữ vai trò định hướng, còn phương thức hoạt động của sàn thực hiện theo hướng cổ phần hóa. Trưởng phòng kinh doanh Công ty Quản lý chợ đầu mối Hóc Môn - Lê Hoàng Phong - nêu, lượng thịt heo về chợ đầu mối hiện nay tiêu chuẩn chất lượng không đồng bộ nên sàn giao dịch heo hình thành là vấn đề tất yếu và hy vọng nó sớm hình thành.

Ông Phạm Thành Kiên - Giám đốc Sở Công Thương TP. Hồ Chí Minh - nhìn nhận, việc thành lập sàn giao dịch heo là việc khó nhưng vì khó khăn mà không làm là không ổn. Mỗi ngành hàng đều có những đặc điểm riêng và cần giải pháp quản lý với cơ chế chính sách phù hợp. Vì thế, sự hỗ trợ của các đơn vị trong và ngoài nước, ý kiến đóng góp của các doanh nghiệp, hiệp hội đóng vai trò quan trọng để sớm hình thành sàn giao dịch heo. Từ ý kiến đóng góp của các bên liên quan, Sở Công Thương sẽ tham mưu cho UBND TP. Hồ Chí Minh để sớm đưa sàn giao dịch heo vào vận hành nhằm đảm bảo phát triển bền vững, đáp ứng cung cầu của thị trường trong tương lai.