Điều chỉnh Quy hoạch 60 gắn với mục tiêu phát triển bền vững ngành than

Cần thiết phải điều chỉnh

Tại Hội thảo “Quy hoạch phát triển ngành than Việt Nam đến năm 2020, có xét triển vọng đến năm 2030 điều chỉnh” được tổ chức mới đây, Thứ trưởng Bộ Công Thương Cao Quốc Hưng khẳng định, Quy hoạch 60 đã và đang được thực hiện có hiệu quả, đảm bảo cung cấp đủ than cho phát triển kinh tế, tạo hiệu quả trong công tác quản lý nhà nước, bảo vệ tài nguyên khoáng sản của đất nước.

Tuy nhiên, do tốc độ phát triển kinh tế, nhu cầu sử dụng than của các hộ tiêu thụ than, nhất là nhiệt điện than, xi măng, hóa chất… gia tăng; trong khi đó, điều kiện tài nguyên cũng có nhiều thay đổi nên cần thiết phải điều chỉnh Quy hoạch 60 cho phù hợp với điều kiện thực tế sản xuất kinh doanh của ngành than, phục vụ phát triển kinh tế đất nước.

Từ thực tế nói trên, tháng 1/2014, Thủ tướng Chính phủ đã giao Bộ Công Thương chủ trì, phối hợp với các cơ quan liên quan rà soát, điều chỉnh Quy hoạch 60. Theo đó, Bộ Công Thương đã ban hành các Quyết định số 3852/QĐ-BCT ngày 21/4/2015 về việc phê duyệt đề cương lập Dự án Quy hoạch phát triển ngành than Việt Nam đến năm 2020, có xét triển vọng đến năm 2030 (Quy hoạch 60 điều chỉnh) và giao Công ty Cổ phần đầu tư Mỏ và Công nghiệp - Vinacomin (VIMCC) là Tư vấn thực hiện việc lập và đã hoàn thành Dự án Quy hoạch 60 điều chỉnh.

Về nội dung Dự thảo Quy hoạch 60 điều chỉnh (Dự thảo), ông Lê Văn Duẩn - Phó giám đốc VIMCC – cho biết, dự thảo gồm 6 chuyên đề chính. Cụ thể: Tài nguyên, trữ lượng và công tác thăm dò; Phân giao quản lý tài nguyên giữa Tập đoàn Công nghiệp Than và Khoáng sản Việt Nam (TKV) và Tổng công ty Đông Bắc; Quy hoạch khai thác, sàng tuyển, vận tải ngoài và cảng xuất, nhập khẩu than; Dự báo nhu cầu sử dụng than trong nước và cân đối cung cầu; Nhu cầu nhập khẩu than và nguồn nhập khẩu; Phân tích kinh tế, tài chính và các giải pháp thực hiện.

Những ý kiến xác đáng

Góp ý vào Dự thảo, ông Trần Văn Miến - Tổng cục Địa chất, khoáng sản (Bộ Tài nguyên và Môi trường) cho rằng, cần xem xét lại con số 39 tỷ tấn trữ lượng than trong Dự thảo vì đây là con số đã có từ lâu, hiện không còn chính xác. Chi tiết hơn với Bể than Đông Bắc, ông Miến đề nghị cần thành lập Tổ tư vấn thẩm định, rà soát tài nguyên để đảm bảo khách quan.

Đồng quan điểm, ông Nguyễn Thành Sơn - nguyên Giám đốc Ban quản lý các dự án than Đồng bằng Sông Hồng (TKV) - đề nghị tính toán trữ lượng tại các mỏ than một cách thận trọng hơn.

Lấy con số dự báo nhu cầu tiêu thụ than của các hộ trong nước tăng cao và đến năm 2017 sẽ thiếu nguồn than trong nước, Phó Tổng giám đốc TKV Khuất Mạnh Thắng yêu cầu, khi điều chỉnh Quy hoạch 60 nên tính toán sát cung - cầu. Đồng thời, ngoài việc đưa vào Quy hoạch nhu cầu theo từng năm thì cần đưa vào tính toán nhu cầu than tiêu thụ theo mùa. Ông Thắng đề nghị TKV tiếp tục là đơn vị chủ trì thực hiện Quy hoạch 60 điều chỉnh và đề nghị Bộ Tài nguyên và Môi trường tiếp tục cấp phép thăm dò, các địa phương có sự phối hợp chặt chẽ, các chuyên gia trong và ngoài nước tiếp tục tham gia tư vấn để triển khai các dự án kịp tiến độ và đạt hiệu quả cao.

Với than nhập khẩu, theo ông Thắng: “Hiện nay chỉ có các hộ tiêu thụ truyền thống có cam kết và hợp đồng lâu dài với TKV, còn đa số các hộ tiêu thụ nhỏ không có cam kết, điều này gây khó khăn cho TKV tìm kiếm nguồn và lên kế hoạch nhập khẩu than nên Bộ Công Thương và Chính phủ có chỉ đạo khi điều chỉnh Quy hoạch 60”.

Ý kiến từ một hộ tiêu thụ than lớn, ông Ngô Sơn Hải - Phó Tổng giám đốc Tập đoàn Điện lực Việt Nam - cho biết, nhu cầu than cho phát điện ngày tăng cao. Cụ thể, theo Tổng sơ đồ điện VII đang điều chỉnh thì dự báo từ nay đến 2017 cần 38,3 triệu tấn và năm 2020 là 70 triệu tấn. Vì vậy, phải tính toán nhu cầu than cho điện trên cơ sở tham chiếu Quy hoạch của ngành điện.

Với các nhà máy điện ở khu vực phía Nam, lưu ý đến quy hoạch cảng than để đảm bảo cung ứng kịp thời, đủ than và có tính toán dự phòng nguồn than cho các tình huống rủi ro do thời tiết, thiên tai bằng việc đầu tư xây dựng các kho chứa than tại khu vực này.

Theo kế hoạch, Quy hoạch 60 điều chỉnh sẽ được Bộ Công Thương hoàn thiện và trình Thủ tướng Chính phủ xem xét, phê duyệt vào cuối năm 2015.