Nhiều doanh nghiệp sản xuất thép trong nước hưởng lợi khi mức thuế tự vệ tạm thời được áp dụng

Giá thép tăng do tâm lý, nhu cầu

Ngay sau khi Bộ Công Thương quyết định áp thuế, trên thị trường, một số mặt hàng thép đã tăng giá lên từ 5-10% so với trước.

Tại TP. Hồ Chí Minh, bà Lương Thị Dung - Giám đốc Công ty Kinh doanh phân phối thép (quận 11) - cho biết: Những ngày qua, công ty liên tục nhận được thông tin giá thép tăng từ các nhà máy. Giá thép cuộn trước khoảng 11 triệu đồng/tấn nhưng ngày 17/3 tăng lên khoảng 11,4 triệu đồng/tấn. Còn theo đại diện Doanh nghiệp sản xuất, thương mại – dịch vụ Thu Hà (quận 9), vừa qua, giá thép tăng liên tục. Do đó, doanh nghiệp gần như ngày nào cũng phải điều chỉnh giá bán để gửi đến đối tác, khách hàng.

Về phía các đơn vị sản xuất, ông Đỗ Duy Thái - Chủ tịch HĐQT Công ty Cổ phần Thép Việt - cho hay: Một ngày sau khi quyết định của Bộ Công Thương được ban hành, hàng dài xe tải đã nối đuôi nhau xếp hàng trước cửa nhà máy tại Bà Rịa - Vũng Tàu để mua thép. Dù công ty đã nỗ lực giao hàng nhưng do phiếu xuất hàng rất nhiều, tập trung đông hơn mức bình thường nên nhiều xe vẫn chưa lấy được hàng.

Lý giải nhu cầu của đại lý, nhà phân phối tăng bất thường, ông Thái cho rằng, rất ít doanh nghiệp thép tự sản xuất được phôi thép, phần lớn phải nhập khẩu. Vì vậy, khi áp thuế tự vệ 23,3% với phôi thép, giới kinh doanh dự đoán giá thép từ ngày 22/3/2016 sẽ cao hơn thời điểm hiện nay nên đổ xô đi mua. “Hiện tại, giá sản phẩm của công ty đã tăng 5% (thấp hơn mức tăng của nhiều doanh nghiệp khác) so với trước khi có quyết định của Bộ Công Thương”- ông Thái thông tin.

Trên thị trường Hà Nội, giá thép biến động liên tục, thậm chí có ngày, giá còn thay đổi tới 2, 3 lần. Đại diện Cửa hàng sắt thép Huyền Hà (quận Đống Đa) cho biết- giá thép nhích lên là do sau Tết Nguyên đán, công trình xây dựng bắt đầu “vào mùa”. Do đó, giá nhiều vật liệu xây dựng có chiều hướng tăng, trong đó có thép. Một nguyên nhân nữa, theo ông Hoàng Ngọc Diệp - Tổng giám đốc Công ty Cổ phần Gang thép Thái Nguyên- giá thép tăng trở lại chính là sự hồi phục hợp lý bởi trước đó, giá đã giảm sâu do phải cạnh tranh với hàng Trung Quốc.

Đại diện Công ty Thép Miền Nam khẳng định: Giá thép tăng hiện nay không phải do mức thuế tăng của Bộ Công Thương, mà là sự trùng hợp khi một số nguyên liệu sản xuất thép như: Thép phế, phôi thép, quặng... có xu hướng nhích giá sau một thời gian dài giảm giá. Thực tế, phần lớn các nhà phân phối đều có hợp đồng dài hạn với công trình xây dựng nên phải cam kết giữ giá và cần sự ổn định về nguồn hàng cung cấp.

Lợi ích ngành được ưu tiên

Theo số liệu báo cáo của Tổng cục Hải quan, nếu năm 2013, lượng phôi thép nhập khẩu vào Việt Nam là 348.872 tấn thì đến năm 2014, đã tăng lên hơn 592.000 tấn (tăng 69,7%). Năm 2015, con số này tăng lên mức 1,88 triệu tấn, tăng tới 218% so với năm trước và 440% so với năm 2013. Đối với thép dài, con số tăng trưởng hàng nhập khẩu cũng liên tục tăng cao. Năm 2015, lượng thép dài nhập khẩu lên tới 1,28 triệu tấn.

Ông Nguyễn Văn Sưa - Phó Chủ tịch Hiệp hội Thép Việt Nam (VSA) - nhận định: Tuy việc áp thuế bổ sung gây ra nhiều ý kiến trái chiều giữa các doanh nghiệp nhập khẩu và sản xuất, nhưng xét trên lợi ích lâu dài của toàn ngành, đây là biện pháp đúng đắn nhất. Thậm chí, nếu không có biện pháp phòng vệ, nhiều doanh nghiệp thép trong nước có nguy cơ phá sản. Thêm vào đó, mức thuế bổ sung mà Bộ Công Thương đưa ra cũng không quá cao (23,3% đối với phôi thép và 14,2% đối với thép dài), trong khi mức yêu cầu của các công ty trong nước lần lượt là 45% và 33%. Mức thuế này sẽ giúp hạn chế phần nào lượng hàng nhập khẩu.

Ông Đỗ Duy Thái chia sẻ, tác động tích cực của quyết định áp thuế tự vệ tạm thời cũng không nhỏ. Những doanh nghiệp sản xuất thép xây dựng tự chủ phôi thép (Công ty Cổ phần Thép Việt, Công ty Cổ phần Thép Hòa Phát, Công ty Cổ phần Thép Việt Ý, Công ty Cổ phần Gang thép Thái Nguyên… ) sẽ hưởng lợi đầu tiên do giảm bớt lo ngại về phôi thép nhập khẩu từ Trung Quốc. Ngược lại, doanh nghiệp không sở hữu nhà máy phôi và phải mua ngoài toàn bộ sẽ bị thiệt hại khi thuế nhập khẩu phôi tăng lên.

Ngoài ra, ông Đỗ Duy Thái cũng kiến nghị: Việt Nam chỉ nên áp thuế tự vệ với thép dài nhập khẩu, không nên áp thuế với nguyên liệu sản xuất – phôi thép.

Đồng quan điểm, ông Lê Minh Hải – Tổng giám đốc Công ty Cổ phần Sản xuất Thép Việt Đức- cho rằng, phôi thép là nguyên liệu, chiếm 85% tổng chi phí đầu vào trong sản xuất thép. Khi giá phôi tăng sẽ kéo theo giá thép trên thị trường tăng.

Còn theo nhận định của ông Đinh Công Khương – Tổng giám đốc Công ty Cổ phần Thép Khương Mai- việc áp thuế tự vệ với phôi thép và thép dài nhập khẩu chỉ có tác động tới đơn vị sản xuất, còn doanh nghiệp thương mại không bị ảnh hưởng. “Theo cơ chế thị trường, khi giá lên thì bán lên, giá xuống bán xuống”- ông Khương khẳng định.

Nhìn chung, việc áp thuế tự vệ là điều kiện thuận lợi cho các doanh nghiệp thép trong nước. Tuy nhiên, doanh nghiệp phải có biện pháp chủ động đổi mới, sáng tạo trong sản xuất, nâng cao năng suất để vừa tiết kiệm chi phí, vừa đảm bảo chất lượng sản phẩm. Đây chính là hướng đi lâu dài của doanh nghiệp nói riêng và ngành Thép nói chung, đặc biệt sau khi việc áp thuế tự vệ hết hiệu lực.